Felsefe

Yazar: Asım Cüneyd Köksal* İyi ve Kötünün Temeli: Akıl mı, İrade mi? Platon, Euthyphron diyaloğunda Sokrates’e şu soruyu sordurmuştu: “Dine uygun olan şeyi tanrılar, dine uygun olduğu için mi hoş görürler, yoksa bu, tanrılar hoş gördükleri için mi dine uygundur?”1Platon, Euthyphron (çev. Pertev Naili Boratav), İstanbul: Sosyal Yayınları, 2000; s. 23. Soruyu modernize ederek şöyle…

Yazar: Jacob Rogozinski* Yakın zamanda aramızdan ayrılan Jean-Luc Nancy, 1970-1980’li yıllarda French Theory denen akımın son temsilcilerinden biriydi; bu akım, Jacques Derrida, Michel Foucault, Gilles Deleuze, Jean-François Lyotard ve psikanalist Jacques Lacan gibi birçok isimle anılan son derece revaçta olan felsefi ve entelektüel bir akımdı ve tüm dünyada bilinir olmuştu. Jean-Luc Nancy’nin felsefesini nitelemek çok…

Yazar: Samer Akkach* Artık mesele ne harita ne toprak meselesi. Bir şey yitip gitti; haritayla toprak arasında, soyutlamayı çekici kılan o ayrım. Zira bu ayrımdır haritaya şiirsellik, toprağa çekicilik veren; kavramın büyüsü ve gerçeğin çekiciliği.1Jean Baudrillard, Simulations, ter. Phil Beitchman, Paul Foss ve Paul Patton, Cambridge: MIT Press, 1983, 3. Jean Baudrillard Boston’dan Montreal ve…

Yazar: Asım Cüneyd Köksal* İslam düşüncesinde değerler tartışması “hüsn ve kubh” başlıkları altında ele alınmıştır. Hüsn ve kubh terimleri hem etik hem de estetik boyutu birlikte içeren kapsamlı terimlerdir. Bu itibarla yerine göre “iyilik-kötülük”, yerine göre de “güzellik-çirkinlik” şeklinde tercüme edilmelidir. Bu terimlerin kelam ve fıkıh usulü ilimlerini ilgilendiren anlamını; 1) insan fiillerinin şeri bildirimden…

Yazar: Richard Capobianco* 20. yüzyılın sonlarında Kıta felsefesinde görülen “dil”e dönüş, özgün felsefi sonuçlar doğurdu. Örneğin, var “olan”ın dile indirgenebilir olduğunu iddia etmek moda oldu; bu yaklaşıma göre “varlık” (ya da Heidegger’in Sein veya Seyn anlayışına gönderme yaparken, yaygın olarak kullanılan “Varlık”ı kullanayım) insan dilince kurulur ve onunla ölçülür. Bu iddiadaki felsefi müşkülleri başka çalışmalarda…

Yazar: Mohammed Rustom* Mevlânâ’nın kalbin inkişafı ve manevi hayat hakkında söylemek durumunda kaldığı şeyleri söylemesinden, ayrıca aşka dair o ince mısralarını yazmasından önce Arap ve Fars sufi geleneklerinde kendisini önceleyen pek çok üstat vardı. İran tasavvufunun en büyük yazarlarından biri de Ahmed Gazzâlî’nin (ö. 1126)11 Yaşamı ve düşüncesi hakkında hoş bir giriş şurada bulunabilir: Joseph…

Yazar: Babette Babich* Heidegger ve Düşüncenin Şöleni1Bu yazı ekteki makalenin kısaltılmış hâlidir: Babette Babich, “Heideggers Stil. Philosophie und Dichtung,” In: Heidegger-Jahrbuch 8. Heidegger und die Dichtung, ed. Alfred Denker, Holger Zaborowski, Jens Zimmermann (Freiburg, i B.: Alber, 2014), 54-73. “Soyut düşünce birçokları için zahmetli, ama güzel günlerde benim için bir şölen, bir sarhoşluk.”2Friedrich Nietzsche, Kritischen…

Yazar: Anthony F. Shaker Ömürlerinin önemli bir kısmını milyonlarca yıllık yaşamsal çevre değişimleri hakkında veriler toplamakla geçiren bilim insanları, insanların son yıllarda bir gezegenin cevherini hangi hızda ve ölçüde küle çevirdiğini gösteren ayrıntılı bir resim sunuyorlar. İklim politikasındaki toplu duyarsızlık bir yana, uzmanlıktan mahrum olan çoğumuz insanlığın yapıp ettiklerinde bir şeylerin yolunda gitmediğini zaten fark…

Yazar: Barbara Cassin* Umberto Eco bir keresinde “Avrupa’nın dili çeviridir.” demişti. Ya felsefi ve politik bir bakış açısından, çeviri yalnızca Avrupa’nın dili değil, dünyanın diliyse? Çevrilemezler Sözlüğü’nden (Le Vocabulaire européen des philosophies: dictionnaire des intraduisibles) hareketle,1Cassin, Barbara, ed. 2004. Le vocabulaire européen des philosophies, dictionnaire des intraduisibles. Paris: Seuil. politik bakımdan Avrupalı bir tavrı irdeleyeceğim:…

Yazar: François Dosse* Hadisenin dört bir yandan “geri dönüş”üne şahitlik ediyoruz.1Editörün notu: Fransızca “événement” kelimesi Türkçede sadece “hadise” ile karşılanmayabilir, “vaka” ve “olay” sözcükleri de muhtemel çevirilerdir. Özellikle tarihî hadise bağlamında “vaka” kelimesi, vakayinameler ve vakanüvisler göz önüne alındığında … Continue reading Fransız Gallimard Yayınları bünyesinde “Fransa’yı Yaratan Günler” dizisinin yeniden doğuşu, bunun birçok belirtisinden sadece…