Kültür-Sanat

Yazar: Mehmet Cemâl Öztürk* Asıl adı Mâhbe b. Bûzehmeşân b. Mürselân b. Yehbûzân olan Selmân-ı Fârisî (v. 36/656 [?]) Müslüman olduktan sonra Selmân İbnü’l-İslâm diye tanınmış, Selmân el-Hayr, Selmân-ı Pâk veya Selmân el-Hakîm diye de anılmıştı. Selmân-ı Fârisî, İran’ın İsfahan şehrine bağlı “Cey” köyünde Zerdüşt bir ailede dünyaya geldi. Babası Zerdüşt din adamı, köyün dihkanı…

Yazar: M. Hakan Alvan Ehl-i beyt’i, On İki İmam’ı, On Dört Masum’u, On Yedi Kemerbest’i ve onların yolundan gidenlere sevgi ve sadakat ve Yezîd-meşrep zalimleri sevmeme (tevellâ ve teberrâ); Kerbelâ matemi Alevî ve Bektâşî nefeslerinin en önemli özelliğidir. Şükrü Elçin’e göre “Bu fikir halitasını terennüm eden şairler aşk ve muhabbete, Allah-Muhammed-Ali üçlüsüne, Âl-i Abâ’ya fazlın…

Geçmişte Osmanlı coğrafyasında yaygın bir şekilde var olan tarikatların günümüze intikalinde birtakım sorunlar yaşandı. Osmanlı Devleti’nin devamı niteliğindeki Türkiye Cumhuriyeti, kuruluşunun ilk yıllarında her türlü tarikat faaliyetini resmen yasakladı.1Tekke ve zaviyelerle türbelerin seddine ve türbedarlıklar ile birtakım unvanların men ve ilgasına dair kanun, 30.11.1925’te kabul edildikten kısa bir süre sonra 13.12.1925 tarihinde Resmî Gazete’nin 243….

Yazar: Adem Beyaz* 20. yüzyılın en etkin entelektüelleri arasında sayılan Dr. Sigmund Freud (1856-1939) ile Dr. Carl Gustav Jung (1875-1961) arasındaki doğrudan temas işte bu mektupla başladı. Dolaylı temas ise çok daha eskilere dayanır. 19. yüzyılın bitimine doğru Freud muazzam bir yalnızlığa mahkûm olmuştu. Kariyerinde hüsrana uğramış, umduğu gibi bir araştırmacı olamamış, üniversitede de bir…

Yazar: Rıdvan Özdinç „Bazan bir devletde ziyâdesiyle inhitat ve fütur emareleri zuhur etmişken tedâbir-i hekîmâne ile teceddüd edip tazelendiği vardır.” der Ahmed Cevdet Paşa. Tedâbir-i hekîmânenin ne olduğu ile ilgili Osmanlı ümera ve ulemasının uzun uzun kafa yordukları, eserler kaleme aldıkları vakidir. Tedbir kelimesinin felsefede yönetim, idare anlamlarına geldiği ve Aristo’nun ilimler tasnifinden beri amelî…

Yazar: İsa Akpınar Aşkın mebdei nedir? Genel kabul, aşkın tezahürünün “birdenbire”liği üzerinedir. Çoğu kez tek bir nazarın başlatmaya yettiği bu süreç, müşahedesi ve anlamlandırılması en zor hadiselerdendir. Her şeyden evvel bu hâlin ortaya çıkmasını hazırlayan sebeplerin teşhisi oldukça güçtür. Âşığın, aşkına sebep olarak göstereceği şeyler ise umumiyetle, klişe ifadelerin tekrarıyla yavanlığa ya da şairane sözlerle…

Yazar: Ahmet Özdinç Sıhhat u Maraz adlı eserinden tıbbi bilgiye hâkim olduğunu bildiğimiz 16. yüzyıl Türk şairlerinden Fuzûlî’nin değişimine işaret ettiği ve genel olarak insan tabiatı, karakteri, ya da huyu olarak ifade edilebilecek mizacın; biyolojik ve kalıtsal etkiyle mi yoksa sonraki deneyimlerden mi oluştuğu veya değiştiği sorusu erken dönemden bugüne filozof ve hekimlerin tartışma konuları…

Yazar: Selman Bayer İnsanın hikâyesinde sanatın etkisi epeydir tartışılıyor. Hikâyenin bütün kurgusunda pek görünmese de, temelinde gizlenen anlama olan etkisi ve yakınlığı reddedilemez. Bu yakınlığın zahiren uzaklık olarak tezahür ettiğini de kabul etmek elzem. Pek görünmeyen arada sezilen hatta sürekli varlığı sorgulanarak günahı alınan bir akrabanın hayati önemi ne kadarsa sanatın insanın hikâyesindeki önemi de…

Yazar: Semih Ceyhan* II. Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’e geçiş sürecinde Türk modernleşmesi (asrîleşme) tartışmalarının merkez olgusu dinin ve biçimlendirdiği kurumların mahiyeti problemi idi. Tartışma masasının etrafında İslamcılık, Turancılık ve Batıcılık gibi farklı ideolojik bagajlara sahip münevverler ve âlimler konumlanır, bütün argümanlarını ve ülkülerini ortaya sererlerdi. Masa dışında kalmaya çalışan ve devrin akımlarından birine doğrudan akredite olmayan isimlerden…

Yazar: Mustafa Hakan Alvan Ayasofya-i Kebîr Cami-i Şerîf’ine gidildiğinde ilk göze çarpan ve mekânın bir İslam mabedi olduğunu hissettiren o eşsiz hat levhalarının hattatı, aynı zamanda bir musikişinas ve neyzen olan Kazasker Mustafa İzzet Efendi’yi tanıyalım. 1801’de Kastamonu’nun Tosya ilçesinde doğdu. Babası Bostanoğulları ailesinden Seyyid Mustafa Ağa’dır. Annesi, Kadiriyye tarikatının Rûmiyye kolunun piri İsmâil Rûmî’nin…