Yazı Arşivi

Taha Tunç* Fransız filozof Michel Foucault, kendisini sıklıkla başta Immanuel Kant olmak üzere Aydınlanma üzerine düşünen filozofların yanına yerleştirir. Foucault’nun 1978-1984 yılları arası çalışmalarına damgasını vuran Kant okuması bunun gerekçelerinden sadece biridir. Foucault’nun Kant’la ilk karşılaşması değildir bu. Temel doktora tezi Deliliğin Tarihi’yle birlikte, 20 Mayıs 1961’de Jean Hyppolite (danışmanıydı) ile Maurice de Gandillac’ın bulunduğu…

Harun Kuşlu*   Mantığın İslam düşünce tarihi içindeki serencamı felsefenin öteki disiplinlerine nispetle biraz farklıdır. Dinî ilimlerde otorite olan Gazzâlî (ö. 1111) ve Fahreddin er-Râzî (ö. 1209) gibi âlimler, İslam inancının yerleşik öğretileriyle uyuşmadığını düşündükleri için metafizik ve doğa felsefesinin esaslı teorilerinden bir kısmını mevcut muhtevasıyla bir daha varlığını sürdüremeyecek biçimde tenkit etmelerine rağmen mantığı…

Ekrem Demirli Bir çağın dilini bütün çağlar için referans çerçevesi hâline getirmek, her düşünce, kelime veya kavram için asrın referans yorumunu esas saymak, düşünme faaliyetinin kendisine yönelik bir haksızlıktır.  Her insan “düşünen canlı” tanımından pay almış ise her birimizin az veya çok “içtihat” hakkı olmalı, her çağ bu hakkın sorumluluğunu ve gereğini üstlenebilmiş olmalıdır; bunun…

Yalçın Çetinkaya* Müzik, sadece duyguların ya da insanoğlunun henüz anlayamadığı ve tanımlayamadığı fakat adına “duygu” dediği başka bir şeyin ifadesi midir? Müziğin çok yaygın olarak kullanılan, “duygu ve düşüncelerin seslerle ifadesi” tanımı acaba müziği ne kadar doğru ve yeterince tanımlayabilmektedir? Duyguyu insanoğlu öyle bir biçim ve yere konumlandırıp tanımlamış ki, düşünce ile elde edilemeyen, aklın…

Metin İzeti* Batı felsefesi tarihinde duyguların önemli bir yeri yoktur. Batı Avrupa felsefesi, başlangıcından beri, duyguların veya insan duygularının “rasyonel” kontrolü ile meşgul ve neredeyse bu konuya aşırı yüklenmiştir. Başka bir deyişle, baskın felsefi görüş, duyguların “akıldan daha ilkel, daha az zeki, hayvani, güvenilmez ve daha tehlikeli” olduğu ve bunların insan ruhunun iki farklı, karşıt…

Murat Erşen* “Mutlu insanın dünyası, mutsu­zunkinden başka bir dünyadır.”[1]   “Mesele teknolojinin varoluşsal tehdit olması değil. Mesele, teknolojinin toplumun kötü yönlerini ortaya çıkarma becerisi ve toplumun en kötü yönü de, bir varoluşsal tehdittir.”[2]   Kültürümüzde duyguların oynadığı rolün giderek artması “Homo sentimalis’in yükselişi” olarak kavramsallaştırılsa da, duyguların Aristoteles’ten popülizme, post-truth’a ve sosyal medyaya dek uzanan…

Mehmet Barış Albayrak* Bu makalede refleksiyon kavramının bir metafor ve felsefi bir kavram olarak tarih boyunca farklı ele alınış biçimlerini gözden geçireceğim. Mutlaka atlayacağım düşünürler ya da dönüşümler olacaktır, ama yine de bu kavramın en azından Batı felsefesindeki dönüşümüyle ilgili genel bir fikir vermek istiyorum. Refleksiyon kavramının neden bugün yeniden ele alınması gerektiğine ise sonuç…

Yasin Ramazan* Elinizde bir iş (veya bir ödev) varsa, teslim tarihi yaklaşırken kaygınızın artması normaldir. İşin ilerleme durumuna göre kaygı çok yüksek veya daha düşük olabilir. Aynı şekilde kendi performansınızı veya istenen işin mahiyetini de göz önünde bulundurmanızdan kaygı düzeyi de farklı şekillerde etkilenecektir. Düşünün ki, yaptığınız işin aslında istenen şey olmadığını düşünüyorsunuz. Bu durumda…

Nurten Gökalp* İnsanlık tarihinde insana dair yapılan felsefi değerlendirmeler oldukça geniş ve karmaşıktır. İlk Çağ’dan günümüze kadar filozoflar insanın özelliklerinden birini önceleyerek farklı tanımlar yapmışlardır. Bu tanımlarda çoklukla insanı cansız varlıklardan ve diğer canlılardan ayırt ettiği düşünülen zihinsel, duygusal ya da toplumsal özelliklerine vurgu yapılmaktadır. Bu bağlamda duygular ve duygulanma sıklıkla insana has ayırıcı bir…

Kübra Bilgin Tiryaki* İçine doğduğumuz ve varlığımızı sürdürdüğümüz dizge her ne ise onun farkında olmak açısından “o dizgeyi aşan” bir bilince sahibiz. Ancak genel gidişat içerisinde o bilinci fark etmek ve hatta fark ettiğimiz üzerine düşünebilmek çoğu zaman mümkün olmaz. Zira hayatın akışı, eylem anlarının hızlı karar almayı gerektiren durumları, birbiri üzerine aralıksız bir şekilde…