Yazı Arşivi

James Brooke-Smith* Jean-Jacques Rousseau’nun Émile ya da Eğitim Üzerine (1762) adlı eseri, modern dünyada eğitim üzerine yazılmış belki de en etkili yapıttır.[1] Rousseau’nun doğrudan deneyim ve yaratıcı oyun yoluyla öğrenmeyi savunması, İsviçreli eğitim reformcusu Johann Pestalozzi’yi, Alman eğitimci Friedrich Fröbel’i ve anaokulu hareketini derinden etkilemiştir. Zihnin yanı sıra bedenin de eğitilmesine yaptığı vurgu, 19. yüzyılda…

Selman Dilek Bir önceki yazıda, Batı modernliğinin nihai safhasında, onu inşa eden asli sütunlara yönelik derin bir “emn”iyetsizliğe kapıldığını ifade etmiştik: Aydınlanmacı akla, geleneksel ruhaniliğe ve toplumsal aidiyete duyulan güven kaybı. Bu üç güven krizinin, modern kültürlerin neredeyse tüm alanlarında yankı bulduğu ileri sürülebilir. Zihniyet itibariyle, metafiziğin felsefe ve bilim sahnesinden dışlanması, varlığa ilişkin bütüncül…

Güçlü Ateşoğlu Yüzler vardır, Selâhattin Pınar gibi, Oruç Aruoba gibi ve de Turgut Uyar gibi… “… [H]üzünlü romantik bir bozkır delikanlısı…” diyor Alâaettin Karaca, “Sunuş” yazısında.[1] Bu hüznün dinleme becerisiyle ve sükûnetin nerede mevcut olduğuyla ilişkili olduğunu düşünüyorum. Bu ilişkinin kendisi koşullar dizisini çağırmıyor. Nedensel ilişkilerin olmadığı anlamına gelmemekle birlikte, dinlemenin asli yapısına vurgu yapıyor….

Asım Cüneyd Köksal* “‘Başka’ Ekseninde Adalet ve Ahlak” başlıklı yazımın sonunda, Mâverdî’nin Edebü’d-dünyâ ve’d-dîn isimli kitabından hareketle (onun “kapsayıcı adalet” (adlün şâmil) dediği) şümullü erdemin özelliklerine temas edilmişti. Mâverdî böyle şümullü biçimde anlaşılan adaleti kişinin kendinde gerçekleştireceği adalet ile başkalarında gerçekleştireceği adalet olmak üzere temelde iki kısma ayırıyordu. Esasında Mâverdî gibi sarih ifadelerle ifade etmese…

Harald Viersen* Çağdaş Arap düşüncesi üzerine yaptığım tez çalışmamın üzerinden birkaç yıl geçmişti ki, yaptığım aramalarda Türkçe yayınlar karşıma çıkmaya başladı.[1] Bu makaleler, özellikle, o dönemde araştırmamın önemli bir parçası olan bir kişiyle ilgiliydi: Faslı filozof Taha Abdurrahman -ya da kısaca Taha, çünkü aslında soyadı bu. Konuyu biraz daha derinlemesine incelemeye başladığım zaman, gördüm ki…

Erdal Yılmaz* Felsefeyi en genel anlamda, “Akıl yoluyla gerçek ve iyi olanın bilgisinin tutkulu arayışı” olarak tanımlasak da felsefe ile uzmanlık düzeyinde iştigal edenler, “Felsefe nedir?” sorusuna doğrudan bir cevap vermekten genelde kaçınırlar. Çünkü her filozof tarafından kabul görecek kapsayıcı bir tanım verebilmek pek mümkün gözükmemektedir. Nitekim felsefe tarihine de bakıldığında, her ne kadar “felsefe”nin…

Nail Okuyucu* Peygamberler tarihiyle ilgili Kuran ve hadislere dayalı bilgilerimiz, ilke olarak bütün peygamberlerin şeriat sahibi olduğunu, bazı peygamberlerin kendileriyle anılacak şeriatları bizzat vaz ederken diğer bazılarının onlara tabi olarak mevcut şeriatları sürdürdüklerini gösterir. Bu bilgiler etrafında şekillenen düşünceler ve geriye dönük tasavvurlar, bizi peygamberlik müessesesi ve şârilik yetkisinin kendisinde en kâmil surette tecelli ettiği…

Taha Tunç* Felsefede yöntem, ya göz önünde bulundurmaya hiç layık görülmez ya da dikkate alındığı takdirde felsefi düşünme imkânına ket vurma tehlikesine yol açar. İlk ihtimalde, felsefede yöntemin önemli olmadığını, çünkü yöntemsiz de idare edilebildiği düşünülür; ikinci ihtimalde ise, yöntem bir kurallar silsilesi olarak kavrandığından yönteme aykırı bir yeniliğe kapalı kalınır. İki tavır da farklı…

Burhanettin TATAR* İnsanın “düşünen bir canlı” olarak tanımlandığı, düşüncenin neliği, türleri ve metodolojisi üzerine eserlerin yazıldığı, Kuran’ın tefekkürü emrettiği bir ortamda düşüncesizliğin pejoratif bir yargı konusu olması sıradan görünebilir. Bu sıradanlık, düşüncesizliğin “düşüncenin zıddı veya yokluğu” olarak ele alınmasından kaynaklı olmalıdır. Pek çok Kuran mealinde düşüncesizliğin “aklı kullanmama” olarak çevrilmesi, entelektüel düşüncenin gelişimine yönelik çalışmalarda…

Jacob Rogozinski* Ben bu metni yazmaya başladığımda beş göçmen Fransa’nın kuzeyindeki Pas-de-Calais’ye geçmeye çalışırken boğuldu.[1] Avrupa’ya ulaşmaya çalışırken Akdeniz’de ya da başka bir yerde ölüp giden on binlercesine beş kişi daha eklendi. Yine aynı gün Britanya Parlamentosu sığınma talep eden göçmenleri Ruanda’ya göndermeye izin veren kanunu onayladı. İki hafta önce de Avrupa Parlamentosu “Göç ve…