Kültür-Sanat

Google’da “Modern İslam Sanatı” diye bir arama yapıldığında ortaya çok ilginç sonuçlar çıkıyor. Modern sanat müzelerinden birisi, bünyesinde bulunan İslam sanatı koleksiyonu hakkında şöyle diyor: Ortadoğulu sanatçılar “İslam sanatına dair pek fazla yeni icatta bulunmuyorlar, onu başka bir amaç için kullanmak üzere değiştiriyorlar; böylece İslami sanat açıkça, himaye ve işlevselliğin kısıtlamalarından özgürleşmiş bir kişisel ifade…

Spike Jonze’un son filmini (Her) seyretmeye başlar başlamaz, “Yine geleceğe dair bir kurgu!” diye geçirdim içimden. Ve Amerikan sinema endüstrisinin neredeyse başlangıcından bu yana “ürettiği”, geleceği öngören (ya da öngörmeye çalışan) onlarca film geliverdi aklıma. Çok uzun süredir, hemen her yıl Amerikalı yönetmenler/senaristler gelecekte “işlerin” nasıl olacağına dair onlarca, belki yüzlerce film çekiyordu/yazıyordu ve (Cüneyt…

Romantizm özü itibariyle geçmişte yekpare ve mükemmel bir ana duyulan özlemin etkisiyle, o anı çağrıştıran veya temsil eden “şey”lere yüklenen anlamlardan, anlamlandırmalardan müteşekkil bir dil, bir duyuş ve bir tavır olarak tanımlanabilir. Bu tavrı ayakta tutan sütunlardan biri geçmişe özlem (nostalji) ise diğeri de o özlemden dolan boşluğu doldurmak ihtiyacıyla tutunulan anlamlandırma yöntemidir. Bu anlamlandırma…

Sinema tarihinde peygambere dair ve dinî hikâyelerden uyarlanan binlerce film yapılmıştır. Bu binlerce filmin birçoğu, hatta sadece bine yakını Hz. İsa hakkında veya onun hayatından esinlenerek yapılan filmlerdir. Bu filmlerin bir kısmı İncil ve Tevrat’ta yer alan kıssaları doğrudan tarihsel bağlamlarıyla birlikte anlatırken, diğer bir kısmı ise hikâyeleri yorumlayarak farklı bağlamlarda izleyiciye aktarmıştır. Bu filmlerden…

Osmanlı sivil mimarisinin en güzel örnekleriyle dolu bir şehir düşünün. Farklı stillerde ahşap ve taş binalar, muhteşem konaklar, arnavut kaldırımı sokaklar… Bugün restoran olarak kullanılan fakat mimarisine dokunulmadan muhafaza edilen bir mevlevihane… Ve hepsinden önemlisi şehrin merkezinde hâlâ bütün sadeliği ve güzelliğiyle kaim bir cami… II. Murat’tan kalma caminin altında çayından kahvesine, böreğinden baklavasına kadar…

Ahmet Sağlam, Abdurrahman Cem ve Vedat Can gibi müstear isimlerle günlük yazılar da yazan; 7 haziran 1987’deki vefatından yirmi gün sonra düzenlenen “Cahit Zarifoğlu’nun Kişiliği ve Sanatı Çevresinde Söyleşi”sine genç kültür insanları olarak katılan sekiz seveninden ikisi bugün bakanlık sorumluluğunda olan bu Mavera eri; Sarıkamış’ın dağlarına büyük şehirlerden gitar penası ısmarlayacak kadar ince ruhlu bu…

Güzelleştirme ve süsleme arzusunun tarihi insanlık tarihi kadar eskidir. Dünyanın birbirinden çok uzak coğrafyalarında günlük eşyalara ve aynı şekilde sanatsal objelere, çeşitli materyallerle şekiller verilmiş ve bunlar süslenmiştir. Bu süsleme arzusu, tarihi çok eskilere uzanan ve geçmişi Ebru sanatında olduğu gibi çok sayıda hikâye ve sırlarla dolu olan kâğıt malzemesi için de geçerlidir. Bugüne kadar…

1973 yılında Ebru çalışmalarımda başladım. O yıllarda unutulmayla yüz tutan sanatın bugünlere geleceğini hayal bile edemezdik. Acaba ne oldu da dışladığımız öz güzelliklerimiz bu kadar sevilir, tanınır, beğenilir oldu. Ünlü İranlı şair ve filozof Şeyh Sadi-i Şirazi bir beytinde mealen şunları söylüyor; “Olaylara kuş bakışı bakın.” Olup bitene çok yakından baktığımızda gerçeğin bütününü belki de…

Tarih boyunca Batı sanatında çeşitli tarzların ve sanat akımlarının varlığı görülürken, buna karşın İslam sanatı daha çok durağan/sabit görünür. Bununla birlikte İslam sanat tarihi her dönemde ve mekânda kendine has imzasını ya da tarzını korumuştur. İslam sanatına aşina insanların, Osmanlı Türk sanatını, İspanya [Endülüs] İslam sanatından ayırt edebilecekleri söylenebilir. Bu sanatı icra edenler ya da…

Geçenlerde gezme imkânı bulduğum bir ebru sergisinde, zeminlerinde yaklaşık onar santimlik aralar bırakılarak iç-içe çerçevelenmiş üç ebruyu içeren bir levhaya gözüm takıldı. Ona özel bir ilgiyle baktığımı fark eden ebru sanatçısı hanım merakla yanıma yaklaştığında, kendisine bu levhayı tek teknede oluşturmasının mümkün olmadığını söyleyerek, nasıl yaptığını sordum. Gayet rahat bir eda ile hatta biraz da…